பாகிஸ்தானியப் பல்கலைக்கழகம் ஒன்று மாணவர்களுக்கு சமஸ்கிருதம் கற்பிப்பதற்கான ஒரு பாடத்திட்டத்தைத் தொடங்கியுள்ளதுடன், 1947 பிரிவினைக்குப் பிறகு முதல் முறையாக, கீதை மற்றும் மகாபாரதத்தையும் அறிமுகப்படுத்தத் திட்டமிட்டுள்ளது. லாகூர் மேலாண்மை அறிவியல் பல்கலைக்கழகம் (LUMS) சமஸ்கிருத மொழியில் நான்கு வரவுப் புள்ளிகள் கொண்ட ஒரு பாடத்திட்டத்தைத் தொடங்கியுள்ளது. இந்தப் பாடத்திட்டத்தின் ஒரு பகுதியாக, மகாபாரத தொலைக்காட்சித் தொடரின் புகழ்பெற்ற மையப் பாடலான “ஹை கதா சங்கிராம் கி” பாடலின் உருது மொழி வடிவமும் மாணவர்களுக்கு அறிமுகப்படுத்தப்படுகிறது.
குர்மானி மையத்தின் இயக்குநரான டாக்டர் அலி உஸ்மான் காஸ்மியின் முயற்சியின் விளைவாகவே இது தொடங்கப்பட்டது. பஞ்சாப் பல்கலைக்கழக நூலகத்தில் பாகிஸ்தானிடம் மிகவும் செழுமையான, ஆனால் அதிகம் புறக்கணிக்கப்பட்ட சமஸ்கிருத ஆவணக் காப்பகங்களில் ஒன்று இருப்பதாகக் கூறுகிறார் அவர்.
“சமஸ்கிருதப் பனை ஓலைச் சுவடிகளின் ஒரு குறிப்பிடத்தக்க தொகுப்பு 1930-களில் அறிஞர் ஜே.சி.ஆர். வூல்னர் என்பவரால் பட்டியலிடப்பட்டது, ஆனால் 1947-க்குப் பிறகு எந்தப் பாகிஸ்தானிய கல்வியாளரும் இந்தத் தொகுப்பில் ஆர்வம் காட்டவில்லை. வெளிநாட்டு ஆராய்ச்சியாளர்கள் மட்டுமே இதை பயன்படுத்துகின்றனர். உள்ளூரிலேயே அறிஞர்களுக்குப் பயிற்சி அளிப்பது இந்த நிலையை மாற்றும்,” என்று அவர் கூறினார்.
“10-15 ஆண்டுகளில், கீதை மற்றும் மகாபாரதம் குறித்த பாகிஸ்தானைச் சேர்ந்த அறிஞர்களை நம்மால் காண முடியும்,” என்று டாக்டர் காஸ்மி கூறினார். இது ஃபோர்மேன் கிறிஸ்டியன் கல்லூரியின் சமூகவியல் இணைப் பேராசிரியர் டாக்டர் ஷாஹித் ரஷீத்தின் முயற்சிகளின் விளைவாகவும் அமைந்துள்ளது.
“செம்மொழிகளில் மனிதகுலத்திற்கான ஏராளமான ஞானம் அடங்கியுள்ளது. நான் முதலில் அரபு மற்றும் பாரசீக மொழிகளைக் கற்கத் தொடங்கினேன், பின்னர் சமஸ்கிருதம் படித்தேன்,” என்று டாக்டர் ரஷீத் கூறினார். “செம்மொழி சமஸ்கிருத இலக்கணத்தைக் கற்றுக்கொள்ள எனக்கு கிட்டத்தட்ட ஒரு வருடம் ஆனது. நான் இன்றும் அதைப் படித்துக்கொண்டிருக்கிறேன்,” என்றும் அவர் மேலும் கூறினார்.
“நாம் ஏன் சமஸ்கிருத மொழியை கற்கக்கூடாது என்று கேட்கிறேன்? இது இந்த முழுப் பிராந்தியத்தையும் இணைக்கும் ஒரு மொழி. சமஸ்கிருத இலக்கண அறிஞரான பாணினியின் கிராமம் இந்தப் பகுதியில்தான் இருந்தது. சிந்து சமவெளி நாகரிகத்தின் போது இங்கு ஏராளமான எழுத்துப் பணிகள் மேற்கொள்ளப்பட்டன. சமஸ்கிருதம் ஒரு மலையைப் போன்றது – ஒரு கலாச்சார நினைவுச்சின்னம். நாம் அதை நமது உரிமையாகக் கொள்ள வேண்டும். அது நமக்கும் சொந்தமானது; அது எந்த ஒரு குறிப்பிட்ட மதத்துடனும் பிணைக்கப்பட்டது அல்ல,” என்றும் அவர் மேலும் கூறினார்.